Zaświadczenie A1, czyli dokument o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej, to wprowadzony z inicjatywy Unii Europejskiej środek służący koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Czym jest i jak działa? Kiedy się go wydaje?

Czym jest zaświadczenie A1?

Obecnie, w związku z zakrojoną na ogromną skalę migrację zarobkową, kwestia opłacania składek nie jest tak zerojedynkowa. Szczególną zagwozdkę stanowić może dla pracodawców, do których obowiązków należy księgowanie ZUS. Unia Europejska wprowadziła zaświadczenie A1, czyli dokument wskazujący, gdzie osoba pracująca za granicą płaci składki. Dzięki niemu można uporządkować kwestie ubezpieczenia w przypadku podróży i pracy za granicą.

Kiedy wydaje się zaświadczenie A1?

W przypadku pracy i przebywania za granicą komplikuje się kwestia pomocy ze strony państwa w sytuacji wypadków, chorób i innych wydarzeń. Dzięki zaświadczeniu A1 można potwierdzić:

  • któremu ustawodawstwu dotyczącemu zabezpieczenia społecznego podlega uprawniony;
  • brak obowiązku uprawnionego do opłacania składek w innym państwie.

W związku z tym zaświadczenie A1 jeden wydaje się przed wyjazdem z państwa, w którym dana osoba jest uprawniona do ubezpieczenia. Dodajmy, że w wypadku czasowego wyjazdu należy wystąpić o wydanie europejskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego, czyli EKUZ – przy czym nie w każdym państwie Unii Europejskiej refundacji podlegają takie same świadczenia, jak w Polsce.

Ponadto w wypadku planowanego stałego pobytu w państwie, w którym podejmuje się pracę, wskazuje się także konieczność wystąpienia o wydanie dokumentu S1. Wtedy dokument ten na stałe przedkłada się instytucji opieki zdrowotnej w nowym miejscu stałego pobytu, a nie jedynie okazuje, jak kartę EKUZ.

Niemniej osoby, które wykonują pracę najemną i pracę na własny rachunek w różnych państwach członkowskich UE, EOG lub Szwajcarii powinny złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia A1 do ZUS. Możliwe jest to przez internet, osobiście, lub pocztą. Zaświadczenie co do zasady wydaje się bezzwłocznie.