Prawo nakłada na przedsiębiorców obowiązek płacenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a także na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Zależnie od rodzaju podmiotu, jego finansowej sytuacji, okresu działalności i innych czynników, płacenie i księgowanie ZUS będzie wyglądało odmiennie – odmienne będą także same stawki, czyli kwestie dużego i małego ZUS-u.
Zaznaczmy słowem wstępu, że od stycznia 2022 roku przedsiębiorcy zobowiązani są do samodzielnego ustalania sumy składek ZUS. W związku z tym jeszcze większe znaczenie ma zrozumienie istoty rzeczy. Niestety księgowanie ZUS w obliczu zmian wprowadzonych przez Polski Ład będzie jeszcze bardziej skomplikowane niż wcześniej, warto więc zlecić je specjaliście, który zajmie się kompleksową obsługą.
Określenie duży ZUS dotyczy standardowych stawek. Polega na korzystaniu z innej stawki niż miałoby to miejsce w przypadku składek preferencyjnych; duży ZUS wynosi 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na kolejny rok. Standardowy ZUS płacą wszyscy przedsiębiorcy, których nie obowiązują składki preferencyjne.
Składki preferencyjne zaś, czyli mały ZUS, od stycznia 2019 roku oferowały małym przedsiębiorstwom nie osiągającym dużych dochodów płacenie składek społecznych od niższej stawki – 30% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na kolejny rok. Do małego ZUS-u uprawnione zostały podmioty, które:
Od 1 lutego 2021 r. możliwe stało się płacenie niższych, proporcjonalnych składek dla przedsiębiorców najmniejszych. Osoby, które nie osiągnęły w poprzedzającym roku więcej niż 120 tys. złotych dochodu i prowadziły działalność przez przynajmniej 60 dni, powinny do końca stycznia złożyć wniosek o ulgę. Przez 36 miesięcy mogą opłacać obniżoną składkę od ubezpieczeń społecznych, pełną natomiast od zdrowotnych.